Muqdisho, 29 Nofembar 2023 – Wararka beenta ah, marin-habaabinta, bedqabka, iyo amniga suxufiyiinta ayaa ka mid ahaa mowduucyada ku jirey tababar aqoon-is-weydaarsi ah oo 30 qof oo xirfadlayaasha warbaahinta ah oo ka kala socdey xarumaha warbaahinta Dowladda iyo kuwa gaarka loo leeyahay ee ka hawlgala caasimadda Soomaaliya, Muqdisho.
Munaasabadihii furitaanka iyo xiritaanka tababarka saddexda maalmood socdey, ayaa Ku-xigeenka Duqa magaalada Muqdisho ee Ka Madaxda ah Siyaasadda iyo Amniga, Maxamed Axmed Diiriye “Yabooh”, uu ka sheegey in tababarku uu yimid waqtigii loo baahnaa marka lagu xisaabtamo marin-habaabinta ballaaran ee ka jirta Soomaaliya. Waxaa uu suxufiyiinta ku dhiirrigeliyey in ay si mas’uuliyad leh ay u xaqiijiyaan macluumaadka si looga hortago in colaaduhu ay sii xoogeystaan.
“Bedqabka iyo amniga suxufiyiinta iyo marin-habaabinta waa arrimo aad muhiim u ah in uu ka fekero maamulka. Waa u muhiim suxufiyiintu in si xaqiiqo iyo mas’uuliyad ku dhisan ay uga soo gudbiyaan wararkooda si loo hubiyo in shaqadoodu aaney wax u dhimin bedqabkooda ama u sababin colaad,” ayaa uu yiri Ku-xigeenka Duqa Magaalada.
Tababarka oo uu soo qabanqaabiyey Maamulka Gobolka Banaadir uuna taageerey Hawlgalka Ku-meelgaarka ah ee Midowga Afrika (ATMIS) waxaa diiradda lagu saarey in anshaxa warbaahinta iyo mabaa’diida saxaafadda lagu saleeyo marka laga munaaaqashoonayo warar been ah iyo saameynta ay ku yeelan karaan colaadda. Talooyin la fulin karo oo ku saabsan sida la isu ilaalin karo marka ay jiraan xaalado colaadeed ayaa qayb muhiim ka ahaa tababarka.
“Waan ognahay in warbaahinta Soomaaliya ay haystaan coleysyo badan laakiin adinka oo haddana hawshiina wata, ayaa waxaa la idinkaga baahan yahay in aad mudnaan siisaan bedqabkiina iyo amnigiina shakhsiga ah. Wararka beenta ah iyo marin-habaabinta la socotey soo-if-bixidda warbaahinta bulshada ayaa weli culeys ku haya Soomaaliya,” ayaa uu yiri Cabdinaasir Iidle, Agaasimaha Idaacadd Maamulka Gobolka Banaadir.
Suxufiga ruug-caddaaga ah ee leh waayo-aragnimimo ka badan afartanka sano, Axmed Maxamuud Dhicisow, ayaa sheegey in tababarku uu ku soo aadey waqtigii loo baahnaa waxaana uu ka hadley xaaladaha shaqo ee suxufiyiinta Soomaaliya ka dhex shaqeeya.
“Waxaan ka qaybgaley 45 tababar oo ku saabsan warbaahinta laakiin midkan ayaa laga yaabaa in uu yahay mid ka dhex muuqda dhammaantood marka la eego sida uu xaaladda jirta ugu habboon yahay iyo sida taabogalka ah ee aqoonta loo wadaagayo,” ayaa uu yiri.
Maymuuna Aadan Cagey, oo ah wariye ka tirsan Idaacadda Gobolka Banaadir, ayaa tababarka ka dib sheegtey, in ay hadda si ka badan sidii hore u ogsoon tahay dhibaatada muddada fog ay wararka beenta ah ku leeyihiin bulshada.
“Munaaqashooyinkii ku saabsanaa sida aan u hubin karo bedqabkeyga iyo amnigeyga marka aan ka dhex shaqeynayo deegaan colaadeed ayaa ahaa kuwo aan aad uga faa’iideystey. Doodihii ku saabsanaa marin-habaabinta iyo wararka beenta ah ayaa sidoo kale ahaa kuwo xiiso leh maaddaama aan hadda awoodo in aan ogaado wararka beenta ah oo aan hubiyo in warbixinnadeydu ay xaqiiqda ku dhisan yihiin: ayaa ay tiri Maymuna.
Tababarka ayaa ahaa dadaal ay iska kaashadeen Dowladda Federaalka Soomaaliya (DFS) iyo ATMIS si looga hortago faafidda wararka beenta ah iyo marin-habaabinta, kuwaas oo ah tabo ay badanaa adeegsato kooxda argagaxisada ah ee Al Shabaab.